Kukuczka kapturkowata to nieduża roślina posiadająca jeden lub dwa eliptyczne liście, rozpościerające się płasko na ziemi. Jest rośliną wieloletnią o drobnych kwiatach fioletowo - białych. Posiada luźny kwiatostan, zwykle jest jednostronny. Podczas kwitnienia kukuczka kapturkowata osiąga wysokość od 15 do 30cm. Korzeni się bardzo płytko, pomiędzy ściółką i warstwą próchniczną, dlatego też wymaga wysokiej wilgotności względnej powietrza, zapewnionej przez sąsiedztwo wody powierzchniowej.
Kukuczka rośnie w mszystym borze sosnowym i sosnowo - świerkowym Puszczy Augustowskiej. Kwitnienie przypada w lipcu i sierpniu. Rozmnaża się głównie z nasion zgromadzonych w beczułkowatych torebkach. W ostatnim stuleciu duża część polskich stanowisk kukuczki kapturkowatej zanikła. Dawniej miała w Polsce około 20 stanowisk, z których większość po 1990 r. nie została potwierdzona i uznana za wymarłą. Obecnie rośnie jedynie w Puszczy Augustowskiej.
W Polsce objęta jest ochroną prawną według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2016), kategoria CR (krytycznie zagrożony). Największym zagrożeniem dla kukuczki kapturkowatej jest przemiana siedlisk, naturalna sukcesja i ogólna eutrofizacja środowiska. Można mieć nadzieję, że populacja tego gatunku, znajdująca się na terenie Puszczy Augustowskiej, będzie miała szansę przetrwać i dalej cieszyć botaników, dzięki zapewnianej przez leśników ochronie.
Sejneńszczyzna
poznaj malowniczą krainę