Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum) ta miniaturowa wersja jałowca, jest rośliną wskaźnikową dla gleb kwaśnych, gdzie jego cały cykl rozwojowy trwa kilkanaście lat.
Widłak jałowcowaty jest zimozieloną rośliną leśną o pędach długości do 1 metra i posiada łodygę płożącą się po ziemi. Jego gałązki boczne są wniesione, gęsto skrętoległe ulistnione o wysokości od 10 do 30 cm. Liście są małe, całobrzegie lub drobno piłkowane, równo wąsko lancetowate, spiczasto zakończone, bez włosków, z jednym nerwem po środku, skrętolegle ustawione na pędach, odstające poziomo od pędu. Kłosy widłaka jałowcowatego są zarodnionośne, wyrastają pojedynczo na szczytach pędów, składają się z liści zarodnionośnych, które są siedzące z błoniastymi brzegami.
Widłak jałowcowaty ma kłosy o kształcie szeroko jajowatym, gdzie są zaostrzone na końcu, początkowo żółtawe, później tworzą się brunatne. Przedrośle żyje w symbiozie z grzybami, co jest warunkiem jego rozwoju, trwającego ponad kilkanaście lat. Dużą rolę odgrywa rozmnażanie wegetatywne. Miejscami tworzy płaty o nieregularnym kształcie, zajmując powierzchnię do kilkudziesięciu metrów kwadratowych. Występuje na terenie całej Polski, jednak na niżu znacznie rzadziej niż w górach. Jest to gatunek charakterystyczny dla borów szpilkowych. Spotyka się go również w płatach kwaśnych buczyn.
Rośnie w miejscach ocienionych, najczęściej na glebach bielicowych, bardzo kwaśnych lub kwaśnych. Cała roślina jest trująca, zawiera alkaloidy, między innymi likopodynę i annotynę. Ze względu na bardzo łatwopalne zarodniki dawniej używano ich do wywoływania efektów specjalnych w teatrach. Stosowano go też powszechnie w przemyśle farmaceutycznym jako środek zapobiegający sklejaniu się tabletek. Dziś przyjmijmy te informacje jedynie jako ciekawostki, gdyż widłak jałowcowaty podlega ochronie częściowej.
W ostatnich latach zmniejsza się liczba stanowisk, na których występuje. Umieszczony jest na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia). Widłaki najłatwiej jest zobaczyć właśnie o tej porze roku, kiedy dawno nie ma już liści, a na dnie lasu pozostaje jedynie warstwa mszysta, wtedy to zobaczymy cały świat tych zimozielonych roślin leśnych.
Sejneńszczyzna
poznaj malowniczą krainę